Với đường bờ biển dài 137km, Hà Tĩnh được thiên nhiên ban tặng nhiều bãi biển đẹp lý tưởng, trong đó Thiên Cầm được xem là bãi biển đẹp nhất, níu chân bao du khách phương xa. Nơi đây có tiếng sóng dội vào hang núi khiến những chuông đá, khánh đá vang vọng và bàn trời đá bỗng trở thành khúc nhạc muôn điệu như những tiếng đàn trời bên biển đã có từ ngàn xưa.
Thiên Cầm có một vẻ đẹp và sức quyến rũ đến kỳ lạ, ấn tượng với du khách ngay từ tên gọi. Tương truyền, Vua Hùng thứ XIII khi qua đây nghe tiếng sóng biển, thông reo mà cứ ngỡ tiên nữ đánh đàn, lại thấy núi giống đàn Tỳ bà liền hạ bút phê ba chữ “Thiên Cầm Sơn”. Truyện khác kể rằng, Hồ Quý Ly khi trốn chạy đến đây thì bị giặc Minh bắt nên nơi đây có tên là Thiên Cầm (Trời giam).
Bãi biển Thiên Cầm có hình cánh cung trải dài gần 3km bắt đầu từ núi Thiên Cầm đến núi Đầu Voi, cùng với Cùm Nậy (Núi lớn) và Cùm Con (Núi bé) tạo nên những phím đàn trời án ngự dòng suối Kỳ La, uốn lượn rồi chảy ra biển.
Đến Thiên Cầm những ngày nóng nực, du khách được ngâm mình vào làn nước trong mát, ngắm bầu trời xanh cao vời vợi, đặt từng bước chân chậm rãi lên bãi cát trắng phẳng phiu, nghe làn gió mát lành mơn man trên da thịt mới cảm nhận hết giá trị mà thiên nhiên ban tặng.
Sát biển là núi Thiên Cầm cao 108m so với mực nước biển. Núi không cao, lại nằm kề biển, tạo thành bức tranh sơn thuỷ hữu tình. Trên đỉnh núi Thiên Cầm là đền thờ cha con Hồ Quý Ly được xây dựng từ thế kỷ thứ XIII, tuy nhiên sau một thời gian đền bị hư hỏng, sau này với chủ trương hợp nhất đình, đền, miếu mạo, nơi đây còn thờ thêm Phật, nên được gọi là chùa Cầm Sơn. Con đường từ chân núi lên đến chùa là chuỗi bậc thang có 405 bậc được xây và lát đá chạy vòng theo sườn núi, xung quanh là bạt ngàn cây xanh che bóng mát cho du khách thập phương trên mỗi chuyến hành trình về với chốn tâm linh. Tuy không cao lớn về tầm vóc kiến trúc nhưng chùa Cầm Sơn đã được công nhận là di tích lịch sử cấp tỉnh và là một điểm đến có ý nghĩa tâm linh với người dân nơi đây.
Từ trên đỉnh núi, du khách có thể bao quát hết toàn bộ Khu du lịch Thiên Cầm với nhịp sống đầy náo nhiệt. Phóng tầm mắt ra khơi là đảo Bơớc và hòn Én nhấp nhô như những con thuyền. Cách bờ khoảng hơn 5km, du khách có thể theo thuyền của ngư dân đặt chân lên đảo Bơớc và thỏa thích tắm biển hoặc tham quan bãi đá kỳ thú. Giữa biển trời mênh mông, cát và đá vươn ra biển nhẹ nhàng, thoai thoải, du khách thỏa thích tìm kiếm các loài hải sản như ốc, sò từ các hốc đá rồi đem luộc hoặc nướng để thưởng thức ngay tại trên đảo.
Nhìn về hướng Đông, nơi ngọn núi nhô mình ra biển là Bãi Lài. Nơi đây có loài chim Cu Kỳ chỉ to bằng con gà thường, lông màu nâu hoặc xanh, có chấm xanh viền ở cổ. Thịt chim Cu Kỳ có vị thơm, ngon đặc biệt, ai ăn một lần sẽ nhớ mãi.
Cách chân núi một trảng cát là chùa Yên Lạc. Ngôi chùa đã có cách đây hơn hàng trăm năm. Ngay từ buổi ban đầu xây dựng chùa, người xưa đặt niềm tin và sự mong ước cho vùng quê mình có cuộc sống yên ấm, thanh bình, muôn dân hạnh phúc nên đã đặt tên cho chùa là Yên Lạc. Nơi đây còn lưu giữ nhiều hiện vật quý giá như bộ tranh “Thập điện Diêm Vương”, pho tượng Quan Âm bằng đồng nặng 100kg... Chùa được Bộ Văn hóa -Thông tin công nhận di tích lịch sử cấp Quốc gia năm 1994.
Theo con đường dọc bờ biển Thiên Cầm chừng 2km, du khách sẽ đến thăm làng cá Nhượng Bạn. Làng có lịch sử gần một ngàn năm. Với cửa lạch dài 400m, cửa Nhượng có nhiều thuyền bè qua lại và là làng đánh cá nổi tiếng. Du khách có thể thỏa sức lựa chọn các loại hải sản tươi ngon để thưởng thức và mang về làm quà cho gia đình, người thân sau một chuyến đi lý thú, bổ ích.
Hiện nay, Khu du lịch Quốc gia Thiên Cầm đang được quy hoạch thành “Khu du lịch nghỉ dưỡng cao cấp Thiên Cầm” với tổng diện tích 1.557ha bao gồm các khu chức năng chủ yếu: Khu trung tâm đón tiếp và điều hành hoạt động du lịch và dịch vụ công cộng; Khu lưu trú chất lượng cao; Khu công viên sinh thái và văn hóa Thiên Cầm; Khu làng nghề phục vụ du lịch biển; Khu nghỉ mát tắm biển kết hợp dân cư; Sân golf 18 lỗ; Khu vui chơi giải trí thể thao và Khu dự trữ phát triển du lịch Thiên Cầm. Thiên Cầm cùng với Khu di tích cố Tổng Bí thư Hà Huy Tập, Khu du lịch sinh thái hồ Kẻ Gỗ sẽ tạo nên tuyến du lịch hấp dẫn du khách trong và ngoài nước khi đến với mảnh đất Hà Tĩnh.
Chỉ dẫn:
* Từ thành phố Hà Tĩnh, theo quốc lộ 1A về phía Nam 14km tới thị trấn Cẩm Xuyên, rẽ trái theo tỉnh lộ 4 khoảng 13km là đến Khu du lịch Thiên Cầm.
* Liên hệ : 0239 3757 299
* Điểm du lịch lân cận: cách Khu du lịch Thiên Cầm về phía Nam 500m là chùa Yên Lạc, đi xuôi về chợ Nhượng 500m nữa là đến đền Cả và làng cá Nhượng Bạn.
